Wet- en regelgeving rond medische lasertherapie
De Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) regelt wie bevoegd is voor bepaalde medische handelingen. In principe vallen laserbehandelingen niet onder zogenoemde “voorbehouden handelingen”. Dat betekent dat ook niet-artsen zoals schoonheidsspecialisten laser en IPL mogen toepassen, zolang het maar geen snijden of injecties betreft. Maar dat wil nog niet zeggen dat het risico’sloos is.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) adviseerde minister Schippers in 2015 om laserbehandelingen onder de Wet BIG te brengen. Het rapport waarschuwde voor complicaties zoals verbranding en pigmentverlies en pleitte ervoor dat alleen bevoegde artsen en huidtherapeuten deze handelingen mochten uitvoeren. De intentie was duidelijk, maar veranderingen bleven uit.
Tegelijk erkennen beroepsverenigingen zoals de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten (NVH) dat er nog geen wettelijke drempel bestaat. Iedereen kan hiermee aan de slag, en dat is zorgelijk, vooral omdat nogal wat misgaat. Hoewel er plannen lagen om het scherper te regelen, liggen die sinds 2020 stil. De verwachting is niet dat dit op korte termijn verandert.
Gevolgen van de huidige situatie
Omdat er geen nieuwe wetgeving is ingevoerd, mogen beautypraktijken zoals kapsalons of salons voor esthetiek nog steeds medische lasertherapie bieden. De IGJ (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd) mag ingrijpen als er duidelijke schade ontstaat, maar zolang de behandeling onder de Wkkgz valt (Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg), is handhaving beperkt.
Wat gebeurt er in de praktijk? Een blog waarschuwt dat je zomaar geprikkeld wordt met goedkope apparatuur door iemand zonder medische achtergrond. Dat hoeft geen diploma te zijn. Een secretaresse of buurvrouw mag best laseren, wat vreemd voelt gezien de risico’s.
Dermatologen wijzen erop dat misdiagnoses kunnen leiden tot brandwonden, littekens of pigmentchallenges. Ze zien regelmatig schade in de kliniek bij patiënten die elders met laser zijn behandeld. De kennis van huidaandoeningen is belangrijk, een verkeerd ingeschatte pigmentvlek kan bijvoorbeeld kanker verbergen.
Wanneer is medische lasertherapie echt medisch?
Bij behandelingen met een duidelijke medische indicatie, zoals peniele intra-epitheliale neoplasie (PeIN), is lasertherapie wél onder medisch toezicht. Dan gaat het bijvoorbeeld om CO2-laser of Erbium YAG-laser, meestal in ziekenhuisverband. Daar gelden duidelijke protocollen en voorwaarden. De risico’s worden beschreven, bijvoorbeeld pijn, pigmentveranderingen of vertraagde genezing.
Je moet weten dat medische lasertherapie in Nederland niet zomaar wordt verboden voor niet-medische professionals. De Wet BIG verlangt bevoegdheid bij voorbehouden handelingen, maar standaard cosmetische laser valt daar (nog) niet onder. Daardoor kan het door iedereen worden aangeboden, wat risico’s met zich meebrengt. RIVM en beroepsverenigingen pleiten al jaren voor een kader dat meer bescherming biedt. Voor medische indicaties bestaat wel een duidelijker regulering, maar schoonheidsspecialisten hoeven geen arts te zijn volgens de huidige regels.